Nowe narkotyki - "Dopalacze"
Chcesz dowiedzieć się więcej na temat skutków zażywania dopalaczy? Jakie są możliwości leczenia i terapii? Gdzie uzyskać pomoc i wsparcie? Masz wątpliwości czy Twoje dziecko zażywa niebezpieczne i nieznane substancje?
Dopalacze stały się jednym z większych problemów młodych ludzi, a częściej słychać o nich od przeszło dwóch lat. Pod nazwą dopalacze kryją się różnego rodzaju produkty, które zawierają substancje psychoaktywne, czyli posiadające właściwości narkotyczne.
Warto wiedzieć, że w przypadku dopalaczy nigdy nie wiadomo dokładnie, jaki jest ich skład. Nie jest on zazwyczaj podawany na produktach, dodatkowo też jest on cały czas zmieniany przez ich wytwórców. Dlatego spożycie dopalaczy, które mają dawać efekt podobny do narkotycznego, nie zawsze jest przewidywalne. Substancji o działaniu psychoaktywnym są tysiące, co dodatkowo powoduje, że jakiekolwiek działania lecznicze są utrudnione. Wśród dopalaczy wyróżnia się środki oparte na pochodzeniu roślinnym, które nazywane są kadzidełkami, suszem, pali się je w fajkach ? łącznie nazywa się je ?spice? i mają działać jak kannabinoidy, następnie sprzedawane są środki ?party pills?, które są pochodzenia syntetycznego, które przypominają działaniem psychoaktywnym opioidy, halucynogeny, stymulanty.
Obecnie dopalaczy nie można zakupić w ogólnodostępnych sklepach, ale cały czas działa sprzedaż internetowa oraz pod przykrywką różnego rodzaju środków, na przykład nawozów do roślin czy przedmiotów kolekcjonerskich.
Niestety, tak samo jak w przypadku narkotyków, także i tu pojawia się uzależnienie od dopalaczy. Nieraz wymaga ono fachowej opieki lekarskiej. Jeżeli nie jest prowadzona szybka terapia dopalacze mogą doprowadzić do poważnych uszkodzeń mózgu i innych narządów wewnętrznych oraz konsekwencji ciągnących się latami. Także pojawiały się zgony. W przypadku widocznych oznak uzależnienia konieczne jest skontaktowanie się ze specjalistami jak najszybciej.
Jak rozpoznać dopalacze?
Mają postać tabletek, proszków, mieszanin ziół, suszu, kadzidełek, czy naklejek tzw. „tatuaży”. Sprzedawane są w sklepach lub przez Internet pod nazwą artykułów kolekcjonerskich, często z umieszczonym komunikatem „Produkt nie do spożycia”. Niebezpieczeństwo ich zażywania wynika z faktu, że ich skład chemiczny nie jest znany, może podlegać wahaniom i modyfikacjom. Nigdy nie wiadomo, jak po ich zażyciu zareaguje konkretny organizm.
Co powinno zaniepokoić?
- wygląd oczu (zaczerwienione spojówki lub brzegi powiek, łzawienie, opadnięcie powieki, nadmierne rozszerzenie lub zwężenie źrenic, powolna reakcja źrenic na światło, oczopląs przy wpatrywaniu się w stały punkt);
- złe samopoczucie, brak chęci do życia, depresja;
- stany euforyczne, gadatliwość a następnie otępienie i apatia;
- zmiana nawyków żywieniowych – brak apetytu lub objadanie się;
- kłopoty w szkole, wagary, pogorszenie ocen;
- próby wyłudzania lub podbieranie pieniędzy na nieokreślone wydatki;
- nieuzasadnione ataki złości, agresji;
- wychodzenie z domu na krótko, poprzedzone dzwonkiem domofonu lub telefonem od nieznanej osoby;
- wprowadzenie do słownictwa nowych zwrotów, często niezrozumiałych dla dorosłych, tzw. slangu narkotykowego;
- pojawienie się w domu nowych akcesoriów, typu lufki, sreberka, małe woreczki z zamknięciem strunowym, tzw. dilerki, itp.;
- zmiana zapachu ciała.
Jakie są najczęstsze skutki zażywania dopalaczy?
- bóle głowy, migrena;
- kołatanie serca (przyspieszone tętno często sięgające 200, duszności, ból w klatce piersiowej;
- agresja, zaburzenia koordynacji ruchowej, drżenie rąk;
- nudności, wymioty, biegunka;
- zmęczenie, osłabienie, brak zdolności koncentracji;
- reakcje alergiczne;
- myśli samobójcze, omamy;
- napady leku, halucynacje;
- nadmierna wrażliwość na dźwięki i światło.
Jak pomóc osobie bezpośrednio po zażyciu dopalaczy?
Zadzwonić na pogotowie pod numer 112 lub 999, zachować opakowanie po dopalaczu w celu łatwiejszej akcji ratowniczej, nie używać żadnych leków do przybycia lekarza.
Jak pomóc osobie, która bierze dopalacze?
Może jej pomóc tylko specjalista zajmujący się leczeniem uzależnień oraz rodzina i przyjaciele, którzy będą wspierali chorego. Dlatego, jeśli ktoś z twojego otoczenia ma ten problem, pierwszą rzeczą, jaką należy zrobić, jest przekonanie go, żeby zwrócił się po pomoc do specjalisty oraz do rodziny. Osoba uzależniona jest w stanie wciągnąć w nałóg swoich znajomych. Może to grozić także tobie.
Osoba dorosła jest uzależniona i nie chce się leczyć. Nie mam już siły.
W przypadku walki o osobę dorosłą, kiedy nie można zmusić jej do leczenia, sytuacja rzeczywiście może wydawać się trudna. A jednak dopóki żyje, dopóty jest nadzieja, że wyjdzie z nałogu - ale może się tak stać tylko wtedy, gdy będzie czuła zdecydowany sprzeciw całej rodziny i przyjaciół wobec narkotyków. Dlatego warto pójść na terapię dla osób współuzależnionych. Warto też skontaktować się z poradniami profilaktycznymi, gdzie można nauczyć się, jak zmotywować osobę do podjęcia leczenia, a przede wszystkim zadbać o siebie, wzmocnić swoją psychikę, nabrać siły i pewności.
Leczenie osoby nieletniej.
Artykuł 30 Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii umożliwia skierowanie osoby uzależnionej od środków psychoaktywnych (w tym dopalaczy), która nie ukończyła 18. roku życia, na przymusowe leczenie i rehabilitację.
Stosowny wniosek do sądu rodzinnego właściwego dla miejsca zamieszkania osoby, której dotyczy, może skierować przedstawiciel ustawowy, krewny w linii prostej, rodzeństwo bądź faktyczny opiekun. Czas przymusowego leczenia i rehabilitacji nie jest nigdzie określany z góry, przy czym nie może być on dłuższy niż dwa lata.
W przypadku osiągnięcia przez osobę uzależnioną pełnoletniości przed ukończeniem leczenia i rehabilitacji, sąd może je przedłużyć na czas niezbędny do osiągnięcia celu leczenia i rehabilitacji, jednakże łącznie nie dłużej niż do dwóch lat.
Poniżej znajduje się lista numerów telefonów, gdzie każdy może uzyskać pomoc. Masz wątpliwości i obawy, nie czekaj! Chodzi o życie Twoje i bliskich!
• 800 060 800 – Bezpłatna, całodobowa infolinia Głównego Inspektora Sanitarnego. Pod tym numerem telefonu możemy uzyskać informacje na temat negatywnych skutków zażywania dopalaczy oraz o możliwościach leczenia. Infolinia jest także przeznaczona dla rodziców, którzy mają wątpliwości czy ich dzieci zażywają dopalacze. Na infolinię można przekazywać informacje, które mogą ułatwić służbom dotarcie do osób handlujących tymi nielegalnymi substancjami.
• 116 111 – Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży. Służy on młodzieży i dzieciom potrzebującym wsparcia, opieki i ochrony. Zapewnia dzwoniącym możliwość wyrażania obaw, rozmawiania o sprawach dla nich ważnych oraz kontaktu w trudnych sytuacjach. Telefon prowadzi Fundacja Dzieci Niczyje. Linia jest dostępna codziennie w godzinach 12:00 – 22:00, pomoc online dostępna na www.116111.pl/napisz.
• 800 100 100 – Telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawach bezpieczeństwa dzieci. To bezpłatna i anonimowa pomoc telefoniczna i online dla rodziców i nauczycieli, którzy potrzebują wsparcia i informacji w zakresie przeciwdziałania i pomocy dzieciom przeżywającym kłopoty i trudności wynikające z problemów i zachowań ryzykownych takich jak: agresja i przemoc w szkole, cyberprzemoc i zagrożenia związane z nowymi technologiami, wykorzystywanie seksualne, kontakt z substancjami psychoaktywnymi, uzależnienia, depresja, myśli samobójcze, zaburzenia odżywiania. Telefon prowadzi Fundacja Dzieci Niczyje. Linia dostępna od poniedziałku do piątku w godzinach 12:00 – 18:00, pomoc online dostępna pod adresem Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..
• 800 12 12 12 – Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka. Osoby poszukujące pomocy oraz informacji na temat dopalaczy mogą korzystać także z telefonu zaufania Rzecznika Praw Dziecka. Numer przeznaczony jest zarówno dla dzieci, jak i dorosłych, którzy chcą zgłosić problemy dzieci. Telefon jest czynny od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.15 do 20.00. Po godzinie 20.00 oraz w dni wolne od pracy, każdy może przedstawić problem i zostawić numer kontaktowy. Pracownik telefonu zaufania oddzwoni następnego dnia.
• 112 – Numer alarmowy obowiązujący na terenie całej Unii Europejskiej.
Aktualne pomoce dydaktyczne w postaci wykładów, opracowań, filmów edukacyjnych przygotowanych przez specjalistów dostępne są na takich stronach jak:
www.e-stawiamnazdrowie.pl www.dopalaczeinfo.pl
www.narkomania.gov.pl/portal www.narkomania.edu.pl www.narkomania.org.pl
Filmy edukacyjne:
• Jak to działa: dopalacze – to krótki film animowany o charakterze edukacyjnym, wykonany w nowoczesnej technice sketchnoting. W ciekawy, ale też przystępny sposób zwraca uwagę na możliwe konsekwencje zażywania dopalaczy oraz na mechanizm działania substancji na organizm człowieka.
• Narkotyki i dopalacze zabijają Szkoda Ciebie na takie patoklimaty.
• Film o dopalaczach - GIS - Materiał filmowy prezentujący zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi, jakie niosą za sobą środki zastępcze - tzw. "dopalacze".
• Sprzedający "dopalacze" jak handlarze narkotyków.
Osoby sprzedające "dopalacze" traktowane są tak samo jak osoby sprzedające narkotyki - zaczęły obowiązywać nowe przepisy, które mają ograniczyć wytwarzanie i wprowadzanie do obrotu środków zastępczych i nowych substancji psychoaktywnych.
• Dopalacze albo życie
Film pokazujący, jak łatwo można stracić życie po dopalaczach nakręcił wykładowca słupskiej Szkoły Policji. W rolę aktorów wcielili się policjanci - słuchacze Szkoły. Ostatnie wypadki w kraju dobitnie pokazują, że dopalacze niosą śmierć.
• Stop Dopalaczom
• Na stronie internetowej Koalicji dla Bezpieczeństwa Dzieci i Młodzieży (www.facebook.com/koalicjabezpiecznedziecko ) oraz na kanale Bezpieczne Dziecko (Obejrzyj spot ) dostępne są materiały filmowe obrazujące zagrożenia związane z używaniem środków odurzających przez dzieci i młodzież. Ekspertem przedstawiającym tę tematykę jest asp. szt. Robert Bretner z Wydziału Prewencji Komendy Wojewódzkiej Policji w Krakowie. Na cykl składa się 10 odcinków:
- Dopalacze – oddasz życie za złudzenia?,
- Marihuana i kannabinoidy
- Beta-katynony
- Depresanty,
- Psylocybiny
- Sterydy anaboliczno-androgenne,
- Pigułka gwałtu
- Degradacja organizmu,
- Zaburzenia psychiczne,
- Profilaktyka.
